Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych z polipami nosa
Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych jest chorobą układu oddechowego, na której podłożu tworzą się polipy nosa. Są to miękkie guzki powstałe w wyniku rozrostu tkanki błony śluzowej jamy nosowej i zatok przynosowych. Najczęściej powstają w miejscu, gdzie zatoki uchodzą do jam nosa. W następstwie zaburzonego przepływu powietrza przez nos oraz nieprawidłowego oczyszczania się zatok z wydzieliny, dochodzi do nawracających infekcji oraz rozwoju lub zaostrzenia astmy oskrzelowej.
Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych z polipami nosa jest powodowane nadmierną reaktywnością układu immunologicznego, określaną jako zapalenie typu 2. Odpowiedź zapalna typu 2 powoduje uwalnianie różnych cytokin, w tym IL-4, IL-5 i IL-13. One z kolei wpływają na różne komórki, w tym m.in. na komórki błony śluzowej zatok przynosowych, co może prowadzić do zmian w jej obrębie i w konsekwencji do powstania polipów nosa.
- 17% pacjentów z astmą cierpi również na przewlekłe zapalenie zatok przynosowych z polipami nosa.22
- 9% osób chorujących na AZS ma również objawy przewlekłego zapalenia zatok przynosowych z polipami nosa.22
Objawy
Polipy niewielkich rozmiarów często są bezobjawowe i pacjent może nie zdawać sobie z nich sprawy. Większe polipy jednak powodują objawy, które mają negatywny wpływ na funkcjonowanie pacjenta:
- niedrożność nosa
- upośledzenie lub utrata węchu
- upośledzenie smaku
- kichanie
- bezdech nocny
- chrapanie
- wyciek surowiczej lub ropnej treści z jam nosa
- spływanie treści surowiczej po tylnej ścianie gardła
- łzawienie
- uczucie rozpierania u nasady nosa
Niekiedy pacjenci z polipami nosa skarżą się również na bóle zębów czy bóle głowy spowodowane zablokowaniem przez polipy naturalnych ujść zatok. Polipy dużych rozmiarów mogą doprowadzić także do deformacji kostnych struktur nosa i zatok przynosowych. Trudności w oddychaniu mają negatywny wpływ na jakość snu pacjentów z polipami nosa, powodując ich przewlekle zmęczenie i zagrażając prawidłowemu funkcjonowaniu układu sercowo-naczyniowego.
Diagnostyka
Na wczesnym etapie choroby najbardziej skutecznym narzędziem diagnostycznym jest endoskopia, w zaawansowanym stadium zaś często wystarczająca jest rynoskopia, czyli wziernikowanie jam nosa. Pomocna w precyzyjnym ustaleniu lokalizacji polipów może być tomografia komputerowa. Ze względu na częste współwystępowanie PZZPzPN z astmą oskrzelową i alergiami lekarze dla pełnego obrazu choroby nierzadko zlecają również badanie spirometryczne i testy alergiczne.
Leczenie
Celem leczenia przewlekłego zapalenia zatok przynosowych z polipami nosa jest zahamowanie stanu zapalnego, kontrola objawów i obkurczenie lub usunięcie polipów nosa.
Leczenie może obejmować między innymi:
- Kortykosteroidy donosowe, które łagodzą stan zapalny i zapobiegają wzrostowi polipów nosa.
- Płukanie jam nosa fizjologicznym roztworem soli, które oczyszcza zatoki z wydzieliny.
- Kortykosteroidy ogólnoustrojowe, które stosuje się jedynie w okresach zaostrzenia, żeby uniknąć ich działań niepożądanych.
- Leczenie chirurgiczne (polipektomię), które nierzadko jest konieczne, żeby poprawić przepływ powietrza przez nos.
- Terapię biologiczną, która blokuje proces zapalny organizmu i pomaga kontrolować jego objawy.